Mito at Pabula

MITO

SI AIREN AT ANG PITONG KULOG

                        Sa isang liblib na bundok sa hilagang bahagi ng Luzon, may mag-asawang ibig na ibig magkaroon ng anak. Sa tuwinaý nag-aalay sila ng handog sa kinikilala nilang Diyos upang hilinging mabigyan sila ng anak. Hindi nga nagtagal, dininig ng Bathala ang kanilang mga panalangin.

                        Isang dapithapon, habang nagsasagawa ng kanilang ritwal ang mag-asawa, nakarinig sila ng kulog – kulog na dumadagundong at lumulukob sa kanila. Maya-maya paý nakita nila ang isang putting ipuipo na nagpaikot-ikot sa kanilang kinalalagyan. Kapagkuwaý bigla itong naglaho at sa mismong pinaglahuan nitoý naroon ang isang malusog na sanggol na lalaki. Nagulat man ang mag-asawa sa kanilang nasaksihan, wala silang pagsidlan ng kaligayahan dahil sa wakas ay dininig ng Bathala ang kanilang panalangin. Kinuha nila ang bata at inuring parang tunay na anak. Pinangalanan nila itong Airen.

                        Mula pa sa pagkabataý malikot na at pasaway ang batang si Airen. Anuman ang naisin nitong gawin ay ginagawa niya nang hindi inaalintana ang payo ng kanyang mga magulang. Batid niyang hindi siya tunay na anak ng mag-asawa at batid niyang mayroon siyang natatanging kapangyarihan. Nagagawa niyang lumipad, napapagalaw niya ang mga puno, nauutusan niya ang hangin – lahat, nagagawa niya dahil hindi siya isang ordinaryong bata.

                        Isang araw, habang siylaý namumundok kasama ang kanyang tatay Teroy, hindi na napigilan ni Airen ang sarili. Dahil sa sobrang pagod na nararamdaman sa kanyang pag-akyat sa bundok, lumipad siya sa paupong posisyon. Nagalit ang kanyang tatay Teroy sa ginawa niya dahil natatakot itong baka may makakita rito na mga mangangaso. Mula noon, hindi nasiya nito isinasama sa pangunguha ng kahoy. Naiiwan na lamang siya sa bahay kasama ang inayBelay niya.

                        Sa bahay naman, inutusan siya ng kanyang inay na manguha ng bunga ng kalabasa sa may likod-bahay. Dahil tinatamad ang batang si Airen, inutusan niya ang hangin na siya na lamang kumuha ng ipinakukuha ng kanyang inay para sa kanya. At ganun nga ang nangyari. Muli, sa kanyang ginawa, nagalit ang inay Belay niya sa kanya dahil napakatamad daw niya.

                        Hindi na napigilan ni Airen ang sarili. Umalis siya ng bahay at naisipang lumayo na lamang dahil pakiramdam niya, para siyang sinasakal dahil hindi man lang niya magawa ang gusto niyang gawin sa kanyang kapangyarihan. Mula noon, mag-isa siyang naglakbay at hindi na bumalik ng bahay.

                        Sa kanyang paglalakbay, nakarating siya sa paanan ng isang mataas na bundok na kilala sa tawag na Bundok Bumagyo. Umakyat siya hanggang sa tuktok niyon sa pamamagitan ng paglipad. Nang makarating doon, nakilala niya ang pitong kulog.

                        “Sino ka?” tanong ng kulog. Ang tinig nitoý parang nagmumula sa kawalan. Hindi niya mawari kung nasaan.

                        “Ako si Airen” sagot niya. “Ikaw, sino ka rin ba?”

                        Tawa ang nagging sagot nito. “Ang lakas ng loob mong magtanong. Hindi mo ba alam na ako ang kinatatakutan ng kahat?”

                        “Hindi kita nakikilala. Pa’no ko masasabing nakakatakot ka kung hindi naman kita nakikita?” Sa sinabing iyon ni Airen, biglang kumulog nang pagkalakas-lakas na halos mabingi na siya sa lakas nito.

                        “Lapastangan! Hindi mo nakikilala ang kinakalaban mo!” Pagkasabi’y biglang kumulog ng pitong beses at kumidlat. Kung hindi siya kaagad nakailag ay baka natusta na nang buhay ang batang si Airen. Dahil sa nangyari, tinapatan niya ang kapangyarihan ng pitong kulog.

                        Inutusan niya ang hangin upang pawiin ang ulap. Subalit, hindi natinag ang maitim na ulap na tumatakip sa kanyang kinalalagyan. Bagkus, lalo pa nitong pinalakas ang kapangyarihan ng pitong kulog.

                        Laking dismaya ng batang si Airen dahil hindi niya napataob ang kalaban. Sa nasaksihan, nakitaan siya ng takot. Kaya naman, nagalak ang pitong kulog dahil sa nakikitang reaksyon ni Airen. Tumawa ang mga ito nang tumawa na parang nang-uuyam.

                        Inilabas ni Airen lahat ng kapangyarihan – lahat ng nalalaman niya. Pinakilos niya ang mga punong nakapalibot sa kanya upang mahawi ang ulap na lumulukob sa kanya. Tinawag niya lahat ng mauutusan niya upang tulungan siya na malupil ang kanyang kaaway, subalit hindi pa rin siya nanalo. Kumidlat at tinamaan ang mga puno at ang mga ito’y nangasunog lahat.

                        Nanlulumong napasalampak na lamang ang batang si Airen. Hindi niya mapigilan ang sariling umiyak dahil sa nararanasan niya. Ang takot niya’y nanunuot sa kanyang kalamnan na humihimay sa munting pag-asang pilit na sumisibol sa kanyang puso.at ang tawa ng pitong kulog ay lumukob sa kanyang katauhan.

                        Maya-maya pa’y isang nakagigimbal at nakabibinging tunog ang narinig. Kapagkuwa’y isang tinig na hindi mawari kung saan nagmumula ang biglang umalingawngaw sa buong lugar.

                        “Itigil na ninyo ‘yan! Ang utos ko sa inyo’y takutin lamang siya,” wika ng tinig sa pitong kulog. “Hindi niyo siya maaaring saktan. Niwala kayong karapatan upang kantihin siya. Dahil siya, ang batang ‘yan ang bugtong kong anak!” umaalingawngaw sa kawalan ang tinig.

                        Sa narinig, napatingala ang batang si Airen. Pagtataka ang bumalatay sa maamong mukha nito. Hindi siya makapaniwala sa kanyang narinig, na ang tinig na naririnig niya ngayon ay ang tinig ng kanyang ama.

                        “Ikaw ‘kamo ang aking ama?” tanong ng batang si Airen.

                        “Ako nga Airen, anak ko. Ikaw ay aking ibinigay sa mag-asawang Teroy at Belay dahil sa nakita kong buong puso nilang pananampalataya at paniniwala sa akin. Ikaw ay aking ibinigay sapagkat nais kong maranasan mo rin kung paano mamuhay na gaya ng mga tao upang sa pagmamana mo sa aking trono, alam kong magiging isa kang mabuting pinuno.” Nang-aarok na wika ng tinig. “Subalit, sa aking mga nakita, sa palagay ko’y nabigo ako. Nagkamali nga ba ako sa aking desisyon, Airen? Dahil hindi mo nagawangpatunayan ito sa akin. Paano ko masisigurong magiging mabisa kang pinuno kung hindi ka man lang marunong sumunod sa mga kinikilala mong mga magulang? Na sarili mo lang ang iyong iniintindi?”

                        Napatungo na lamang ang batang si Airen. Batid niyang tama ang sinabi ng kanyang amang Bathala. “Patawad, aking ama. Patawarin mo po ako.” Napapaiyak na wika niya.

                        “Bakit ka sa akin humihingi ng tawad?” At ipinakita sa kanya ang kasalukuyang ginagawa ng mga kinikilala niyang mga magulang – nag-aabang at naghihintay sa kanyang pagbabalik. “Sila, sa kanila ka dapat humingi ng tawad, anak ko.”

                        Sa nakita, bumulahaw ng iyak ang batang si Airen. “Ama ko, kung inyo po akong bibigyang muli ng pagkakataon, ipinapangako ko po na susunod na ako sa kanila. Nalalaman niyo po, hindi ko man po sila tunay na mga magulang, batid niyo po kung gaano ko sila kamahal.”

                        “Kung gayon, anak ko, humayo ka. Bumalik ka sa kanila. Sila’y sabik na sabik na sa ‘yong pagbabalik.”

                        “Opo, aking ama. At salamat pos a pagmulat mo sa akin!” At pagkasabi niyon ay lumipad siya at bumalik sa kanilang bahay. Sinalubong siya ng mahigpit na yakap ng kanyang mga magulang sa sabik na naghintay sa kanyang pagbabalik. Ang batang si Airen ay humingi ng tawad sa kanila at nangakong magiging masunurin na itong anak. –O

WAKAS

PABULA

SI PARUPARO AT SI BUBUYOG

                                                                                                           

                          Sa isang malawak na hardin, malayo sa kabihasnan, nakatira ang magkaibigang Bubuyo at Paruparo. Mula pa sa pagsilang hanggang sa sila’y lumaki ay sila na ang magkasama. Subalit, lubos silang magkaiba ng ugali. Si Paruparo ay mapagbiro at masayahin, samantala, si Bubuyog ay parang laging seryoso. Kaya naman, hindi maikakatwang higit na kinagigiliwan ng lahat si Paruparo. Dahil ditto, nagkaroon ng luhim nag alit at inis si Bubuyog sa kaibigan niyang si Paruparo.

                        Isang araw, habang naglilibot si Bubuyog sa malawak na hardin, narinig niya ang mga mahinang tawanan sa di-kalayuan. Hindi niya alam kung saan ito nagmula. Lumipad siya nang lumipad hanggang sa makarating siya sa may tabi ng batis. Soon, nakita niya ang kaibigan niyang si Paruparo habang masayang nakikipagkwentuhan sa mga dalagang bulaklak na sina Rosas, Santan, at Yellow Bell. Tawa nang tawa ang mga ito sa mga biro ni Paruparo. Sa nasaksihan, lalong nagalit at nadagdagan ang inis ni Bubuyog sa kanyang kaibigan. Paalis n asana si Bubuyog nang makita siya ni Paruparo. Tinawag siya nito subalit hindi niya ito pinansin. Walang lingon-likod na nilisan niya ang lugar na iyon. Subalit, hinabol siya ni Paruparo.

                        “Kaibigan Bubuyog, sandal,” tawag ni Paruparo sa kanya.

                        Nilingon niya ito at nakita niyang para na itong malalagutan ng hininga sa pagod dahil sa paghabol nito sa kanya. Sa nasaksihan, napangiti si Bubuyog at nasabi sa sariling: “Hmp, tingnan mo nga naman. May kahinaan din pala siya sa akin,” wika niyang nasisiyahan sa sarili. “Higit pala akong mabilis lumipad kaysa sa kanya.”

                        “Bakit parang Masaya ka ngayon, kaibigang Bubuyog?” tanong ni Paruparo habang habol nito ang hininga nang makalapit na.

                        “A, wala. Ba’t mo naman nasabi?” balik-tanong niya ditto.

                        “Nakangiti ka kasi, eh. Maaari mo bang ibahagi kung ano ang nagpapasaya sa ‘yo, kaibigan?” tanong uli ni Paruparo.

                        “Wala,” saka tinalikuran si Paruparo at mabilis lumipad palayo. “Sandali, hintayin mo naman ako!” narinig pa niyang sabi ni Paruparo.

                        “Hmp, sige, habulin mo ako. Tingnan ko lang kung makakahabol ka,” sabi ni Bubuyog sa sarili at binilisan pa ang paglipad.

                        Nang sa tingin niya’y nakalayo na siya kay Paruparo, tumigil siya at hinintay ito. Subalit, taliwas sa kanyang inaasahan, hindi nangyari ang iniisip niya.

                        Nang hindi niya mahintay si Paruparo, dali-dali siyang bumalik sa pinanggalingan. At doon, nakita niyang nakikipagbiruan si Paruparo sa mga bulaklak na nadaanan nito.

                        “Naku, naggagandahang mga bulaklak, ako’y aalis na at hahabulin ko pa ang kaibigan kong si Bubuyog,” saad ni Paruparo sabay talikod. Nagulat siya nang pagtalikod niyaý naroon si Bubuyog. Napansin niyang mukha itong galit.

                        “O, kaibigang Bubuyog, ‘andyan ka pala. Akala ko iniwan mo na ako,” saka tatawa-tawang lumapit ditto, subalit agad naman siyang tinalikuran nito.

                        “Kaibigang Bubuyog, bakit?” nagtatakang tanong ni Paruparo sa nagging asal ni Bubuyog ngunit hindi siya nito sinagot. “May nagawa ba akong kasalanan sa ‘yo?”

                        “Oo, marami!” pabulyaw na saad ni Bubuyog. “Marami kang kasalanan sa ‘kin,” saad nito nang hindi tumitingin kay Paruparo. “Alam mo bang nakakainis ka na, ha? Bakit, sino ka ba? Kung umasta ka, parang ikaw na lang ang magaling. Bakit, ano ba ang naitutulong mo? Ano ba ang silbi mo? Wala naman, dib a?”

                        “Kaibigang Bubuyog, ano bang pinagsasabi mo?”

                        “Totoo! Lagi na lang ikaw ang magaling!” at hinarap niya ang mga bulaklak na maang na nakatingin sa kanila. “Kayo? Ano ba ang naitutulong nito sa inyo? Pinapatawa? Binibiro? Bakit, sapat ba ‘yon? Wala naman siyang naitutulong sa inyo!”

                        “Kaibigang Bubuyog, tama na!”

                        “Tumigil ka, Paruparo. Totoo naman ang sinasabi ko. Ako, kami ng mga kalahi ko ang higit na nakakatulong sa kanila! Kung wala kami, hindi sila darami. Ikaw, may nagagawa bang gano’n? Wala! Dahil ang alam mo lang gawin ay lumigid-ligid sa kanila at sabihan sila ng kung anu-ano para magiliw sila sa ‘yo. Dahil ang totoo, wala kang silbi!”

                        “Ang sakit mo naming magsalita,” nasasaktang wika ni Paruparo. “Oo nga’t hindi nagagawa ng lahi naming ang kaya ninyong gawin ay wala na kaming silbi. Huwag mong isiping mas mabuti kayo kaysa sa iba. Huwag mong isiping mas nakakatulong ka sa kanila dahil lahat tayo ay nilikha nang may kanya-kanyang tungkuling ginagampanan. Kaya, huwag mong mamatain at mamaliitin ang magagawa namin!”

                        Sa sinabing iyon ni Paruparo ay parang napahiya si Bubuyog sa kanyang sarili. At para mapagtakpan ang pagkapahiya, umalis siya sa lugar na iyon nang lulumo-lumo dahil batid niyang totoo lahat ng sinabi ni Paruparo.

                        Malapit na siya sa may kakahuyan nang bigla na lang siyang nakulong sa isang parang bilog na supot. At ditto, natanto niyang nahuli siya ng mga taong nanghuhuli ng Bubuyog upang makagawa ng pulot (honey). Walang nagawa ang kaawa-awang Bubuyog. Nanlulumo siya dahil hindi man lang siya nakahingi ng tawad sa kanyang kaibigang si Paruparo.    

                       

WAKAS